अग्रोटेक पब्लिकेशन व कृषी विज्ञान मधील प्रेरणेतून साकार केलेल्या डाळींबबागा
श्री. मधुकर माणिक पठारे,
मु. पो. वाळवणे, ता. पारनेर, जि . अहमदनगर.
मो. ९९७५८२४२२४
'दुष्काळावर मात करणारे डाळींबा' चे पुस्तक वाचून केलेल्या अनुभवसिद्ध प्रेरणेतून फायद्यात
माझ्याकडे १५ एकर हलक्या - मध्यम प्रतिच जमीन आहे. त्यामधील ५ एकरमध्ये जून २००३ ला भगवा डाळींबाची लागवड १४' x १२' वर केली आहे. लागवडीच्यावेळी कंपोस्ट खत, शेणखत तसेच थोडे सिंगल सुपर फॉस्फेट टाकून खड्डे भरून रोपांची लागवड केली. ही रोपे ३॥ वर्षाची झाल्यानंतर डिसेंबर २०० ७ मध्ये मोशी (पुणे) येथील किसान प्रदर्शनास भेट देत असताना डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीच्या स्टॉंलवर भेट दिली. तेथून डाळींब पुस्तक नेऊन घरी गेल्यानंतर सविस्तर वाचन केले.
डिसेंबर २००७ मध्ये २॥ एकर डाळिंबाचा बहार धरला होता. जानेवारी अखेरीस नुकतीच कळी निघण्यास सुरुवात झाली होती. म्हणून त्यावेळेस जर्मिनेटर, थ्राईवर, क्रॉंपशाईनर प्रत्येकी १ लि. घेऊन गेलो. त्याची ३०० लि. पाण्यातून फवारणी केली. त्याने कळी एकदम एकसारखी सर्व झाडांना निघाली. त्यामुळे नंतर दुसरी फवारणी मार्चमध्ये सप्तामृत औषधांची केली. त्याने फळांचे सेटिंग होऊन फळे पोसण्यास सुरुवात झाली. एप्रिल २००८ मध्ये फळे संत्र्याच्या आकाराची असताना सप्तामृत औषधे जवळ उपलब्ध न झाल्याने फवारणी घेऊ शकलो नाही. विहीर बागायत असल्याने उन्हाळ्यात पाण्याची कमतरता असतानाही फळांचे समाधानकारक पोषण झाल्याने १५ मे २००८ मध्ये पहिला तोड केला. फळे ३०० ते ४५० ग्रॅमची मिळाची. पहिल्या तोड्याची पहले अहमदनगर मार्केटला १००० रू. शेकडा प्रमाणे विक्री केली. असे ५ - ६ तोडे झाले. आज १७ जुलै २००८ शेवटच्या तोड्याचा माल पुणे मार्केटला आणला होता. मे. कुंजीर यांच्या गाळ्यावर ४० ते ५० रू. किलो प्रमाणे विक्री झाली. या अडीच एकर डाळींबापासून खर्च वजा जात दीड लाख रू. झाले. या अनुभवावरून आता उरलेल्या २॥ एकर क्षेत्रावरील डाळींबाचा हस्तबहार डॉ.बावसकर तंत्रज्ञानाने धरणार आहे. त्यासाठी आज माहिती घेण्यासाठी आलो आहे.
माझ्याकडे १५ एकर हलक्या - मध्यम प्रतिच जमीन आहे. त्यामधील ५ एकरमध्ये जून २००३ ला भगवा डाळींबाची लागवड १४' x १२' वर केली आहे. लागवडीच्यावेळी कंपोस्ट खत, शेणखत तसेच थोडे सिंगल सुपर फॉस्फेट टाकून खड्डे भरून रोपांची लागवड केली. ही रोपे ३॥ वर्षाची झाल्यानंतर डिसेंबर २०० ७ मध्ये मोशी (पुणे) येथील किसान प्रदर्शनास भेट देत असताना डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीच्या स्टॉंलवर भेट दिली. तेथून डाळींब पुस्तक नेऊन घरी गेल्यानंतर सविस्तर वाचन केले.
डिसेंबर २००७ मध्ये २॥ एकर डाळिंबाचा बहार धरला होता. जानेवारी अखेरीस नुकतीच कळी निघण्यास सुरुवात झाली होती. म्हणून त्यावेळेस जर्मिनेटर, थ्राईवर, क्रॉंपशाईनर प्रत्येकी १ लि. घेऊन गेलो. त्याची ३०० लि. पाण्यातून फवारणी केली. त्याने कळी एकदम एकसारखी सर्व झाडांना निघाली. त्यामुळे नंतर दुसरी फवारणी मार्चमध्ये सप्तामृत औषधांची केली. त्याने फळांचे सेटिंग होऊन फळे पोसण्यास सुरुवात झाली. एप्रिल २००८ मध्ये फळे संत्र्याच्या आकाराची असताना सप्तामृत औषधे जवळ उपलब्ध न झाल्याने फवारणी घेऊ शकलो नाही. विहीर बागायत असल्याने उन्हाळ्यात पाण्याची कमतरता असतानाही फळांचे समाधानकारक पोषण झाल्याने १५ मे २००८ मध्ये पहिला तोड केला. फळे ३०० ते ४५० ग्रॅमची मिळाची. पहिल्या तोड्याची पहले अहमदनगर मार्केटला १००० रू. शेकडा प्रमाणे विक्री केली. असे ५ - ६ तोडे झाले. आज १७ जुलै २००८ शेवटच्या तोड्याचा माल पुणे मार्केटला आणला होता. मे. कुंजीर यांच्या गाळ्यावर ४० ते ५० रू. किलो प्रमाणे विक्री झाली. या अडीच एकर डाळींबापासून खर्च वजा जात दीड लाख रू. झाले. या अनुभवावरून आता उरलेल्या २॥ एकर क्षेत्रावरील डाळींबाचा हस्तबहार डॉ.बावसकर तंत्रज्ञानाने धरणार आहे. त्यासाठी आज माहिती घेण्यासाठी आलो आहे.