१।। एकर फुलशेतीतील पैशाच्या सुगंधाने डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजी व कृषी विज्ञानमुळे घेतली २।। एकर जमीन व बहरला फुले डेकोरेशनचा व्यवसाय
श्री. प्रविण अरुण तराळे,
मु. पो. वाडेगाव, ता. बाळापूर, जि. अकोला.
मोबा. ९७६७९३९७९८
१० गुंठे मोगरा ५० हजार
मोगऱ्याची १० गुंठ्यात लागवड केली आहे. जमीन भारी काळी असल्याने ५ x ३ फुटावर १ x १ x १ फुटाचा खड्डा घेऊन बेलीया आणि मोतीया जातीचा मोगरा नांदेडमध्ये प्रसिद्ध आहे, त्या दोन्ही वाणांची लागवड केली आहे. मोगरा सर्वसाधारण मार्चच्या सुरुवातीला चालू होऊन १५ जूनपर्यंत तोडे चालतात. पावसाळ्यात कळी लाल पडते. त्यामुळे भाव मिळत नाही. उन्हाळ्यात मात्र डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीचे पंचामृताच्या नियमित आठवड्याला फवारण्यांमुळे सुरुवातीस दररोज १० गुंठ्यातून १८० ग्रॅमची ५१ पाकिटे निघतात. नंतर कमी होत होत १५ पाकिटांपर्यंत निघतात. ३ बायांमध्ये तोडणी होते. कळी अवस्थेत रोज तोडावा लागतो. भाव ४० रू. ते १०० - १२० रू. किलो मिळतो. उन्हाळ्यात लग्नसराईत तेजीचे भाव मिळतात. १० गुंठ्यातून वर्षाला ५० हजार रू. उत्पन्न सहज मिळते.
ग्लॅडीएटर व डिव्हाईंडची गुलाबशेती
ग्लॅडीएटर गुलाबाची २।। हजार रोपे ५' x ३' वर लावलेली आहेत. तसेच डिव्हाईन गुलाबाची ही २।। हजार रोपे ६' x ३' वर आहेत.
ग्लॅडीएटरचे फुल आकर्षक घट्ट कळीचे असते. त्यामुळे लग्नसराईत २ ते ३ रू. ला एक फुल जाते तर इतरवेळी १ ते १.२५ रू. भाव सतत मिळतो. फुले वर्षभर चालूच असतात. फक्त लग्नसराई संपल्यानंतर जून महिन्याच्या सुरूवातीस आभाळ आल्यावर झाडांची जमिनीपासून १ फूट उंचीवरून खरड छाटणी करतो. या अवस्थेत अंगठ्याच्या आकाराच्या काड्या छाटल्या जातात. पुढे पाऊस झाला की लगेच नवीन फुटवे जोमाने फुटतात आणि महिन्याभरानी पुन्हा फुले चालू होतात. याची ७०० ते ८०० फुले तोड्याला निघतात.
डिव्हाईनचे फुल ग्लॅडिएटरपेक्षा कमी आकर्षक असते. त्यामुळे लग्नसराईत १ रू. ला तर एरवी ५० ते ६० पैशाला एक फूल जाते. दोन्ही गुलाबांना ठिबक केले आहे.
गुलाब फुले तोडताना दररोज फिरावे लागत असल्याने दोन ओळीमधील जागा कडक होते. त्यामुळे खुरपणी शक्य होत नाही. म्हणून दोन ओळीमध्ये तणनाशक फवारतो. दिवाळीत मोकळे पाणी देऊन वाफश्यावर मजुरांकडून चाळणी करतो.
अॅस्टरची रंगीबेरंगी (गुलाबी, जांभळी, पांढरी) फुले आहेत. रोपे सोरतापवाडी ता. हवेली, जि. पुणे येथिल श्री. दत्ता चौधरी यांच्याकडून ८०० रू./वाफा(५ x ३ फुटाचा) घेतली होती. वाफ्यातून १००० ते १२०० रोपे निघतात. अॅस्टर ४५ दिवसात चालू होते. २ ते २।। महिने फुले चालतात. या फुलांचा सजावटीच्या कामात उपयोग होत असल्याने परवडते.
गलार्डीया अर्धा एकर १८ जून २०१३ ला लावला आहे. बी गावरान घरचेच वापरले. गलार्डीयाची पिवळी फुले ३० ते ४० किलो भावाने अकोल्याला जातात. गलार्डीया ६ महिने चालतो.
शेवंतीच्या काशा शिमग्याला निघतात. उन्हाळ्यात वाफ्यात दाबून सांभाळून ठेवतो. त्या जिवंत राहण्यासाठी आठवड्यातून १-२ वेळा पाणी देतो. जूनमध्ये ३' x २' वर वरंब्यावर एका बाजूला उत्तर - दक्षिण लावतो. या फुलांना सणासुदीच्या काळात म्हणजे महालक्ष्मी, गणपती दिवाळीत भाव चांगला असतो. मात्र आमच्या भागातील जमीन भारी काळी असल्याने या भागातील शेवंती उशीरा म्हणजे दिवाळीत किंवा दिवाळीनंतर चालू होते व १ महिनाच चालते. त्यामुळे सणासुदीचा सिझन सापडला तरच पैसे होतात. अन्यथा वर्षभर शेवंती सांभाळावी लागते. त्यामुळे इतर फुलांच्या मानाने हे पीक परवत नाही म्हणून त्याखालील क्षेत्र कमी करून त्याच्या फक्त २ -३ ओळीच ठेवल्या आहेत.
पारनेर (अहमदनगर) भागतील जमीन शेवंतीला पोषक आहे. येथील मुरमाड जमिनीत शेवंती जूनला लावल्यावर २।। महिन्यात फुले चालू होतात आणि ती २-३ महिने चालतात. त्यामुळे गणपती, महालक्ष्मी, दसरा, दिवाळी यापैकी २-३ सण तर निश्चितच सापडतात आणी त्यांना अधिक भाव मिळतात.
संदर्भ : १) डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीने शेवंतीची फुले उमलून मालात वाढ, श्री. नंदु विठ्ठल भालेकर, पारनेर, जि. अहमदनगर (कृषी विज्ञान सप्टेंबर २००४, पान १८)
२) शिमग्यातील शेवंतीने नवरात्र, दसऱ्यात दिला पैसाच पैसा, श्री. उमेय भगवंत भालेकर, पारनेर, जि. अहमदनगर (कृषी विज्ञान नोव्हेंबर २००४, पान नं. १८)
दरवर्षी ४ एकरातून ४ - ५ लाख
अशाप्रकारे एकूण ४ एकर जमिनीतून वर्षाला फुलशेतीतून डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीने ४ ते ५ लाखाचे उत्पन्न हमखास मिळते.
२ किलो हरभरा बियापासून २।। क्विंटल
डॉ.बावसकर तंत्रज्ञान माझेवडील १५-२० वर्षापासून वापरत आहेत. पुर्वी आम्ही कापूस, हरभरा या पिकांवर हे तंत्रज्ञान वापरत असे. तेव्हा आमच्याकडे फक्त १।। एकर जमीन होती. डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीने या जमिनीतून दरवर्षी दर्जेदार आणि विक्रमी उत्पादन घेत असे. यातून आलेल्या उत्पन्नातूनच २।। एकर जमीन विकत घेतली असून सध्या ४ एकर एकूण क्षेत्र झाले आहे. मागे हरभऱ्याला डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजी वापरले होते. तर २ किलो बियापासून २।। क्विंटल उत्पादन मिळाले होते.
आमची आदर्श फुलशेती पाहून भारत कृषक समाजाचा २०१३ चा 'कृषी गौरव पुरस्कार' जळगाव प्रदर्शनात माझ्या वडीलांना मिळाला.
आमचा स्वत:चा फुले डेकोरेशनचा व्यवसाय आहे. आम्ही कार्यक्रमाचा हॉल, गाड्या सजवतो, फुलांचे बुके, गुच्छ हार बनवितो, या व्यवसायातून आम्ही नावलौकीक मिळवून अकोला जिल्ह्यातून आम्हाला सजावटीच्या ऑर्डर येतात. गेल्यावर्षी नागपूरच्या कार्यक्रमाची ऑर्डर मिळाली होती.
योगीराज महाराज, शेगाव यांचा ११ व १२ ऑगस्ट २०१३ ला प्रवचनाच कार्यक्रम आहे. त्यांची ऑर्डर मिळाली आहे . महाराजांनी गेल्यावर्षीचे आमचे काम पाहून यावर्षी तुम्हीच सजावटीचेक काम करायचे असे सांगितले. यासाठी आज (६ ऑगस्ट २०१३) पुण्याला जरबेऱ्याची फुले घेण्यास आलो आहे. आमच्याकडे जरबेऱ्याचे पीक फारच कमी असल्याने अकोल्याला १ फुल १० रू. ला डेकोरेशनसाठी घ्यावे लागते. तेच येथे आज १५ रू. ला १० फुले मिळाली. या कार्यक्रमासाठी ५ - ६ हजार रू. ची फुले लागतील आणि त्यापासून २५ हजार रू. चे बीज निघते.
गुलाबावरील लाल कोळीसाठी स्प्लेंडर तर भुरीसाठी हार्मोनी
आतापर्यंत या फुलशेतीला फक्त पंचामृत (जर्मिनेटर, थ्राईवर, क्रॉंपशाईनर, राईपनर, प्रोटेक्टंट) च वापरत होतो. तरी यापासून अतिशय दर्जेदार उत्पादन मिळत होते. गुलाबावर लाल कोळीचा प्रादुर्भाव हमखास होतो. त्यासाठी रासायनिक औषधे बाजारातील वापरावी लागत आणि यावर जादा खर्च होत असे. मी कृषी विज्ञान मासिकाचा वर्गणीदार असल्याने नियमित मासिक वाचतो. गेल्या महिन्यातील कृषी विज्ञानमध्ये डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीचे लाल कोळीवरील नवीन सेंद्रिय औषध 'स्प्लेंडर' शेतकऱ्यांनी वापरून त्यापासून लालकोळीचे चांगले नियंत्रण झाल्याच्या मुलाखती वाचण्यात आल्यामुळे आता आम्ही लाल कोळीसाठी स्प्लेंडर तसेच गुलाबावरील भुरीसाठी हार्मोनी, फुट वाढीसाठी आणि अधिक कळ्या निघण्यासाठी प्रिझम व फुलांचा दर्जा अधिक सुधारण्यासाठी न्युट्राटोन यापुढे पंचामृतासोबत वापरणार आहे.
मोगऱ्याची १० गुंठ्यात लागवड केली आहे. जमीन भारी काळी असल्याने ५ x ३ फुटावर १ x १ x १ फुटाचा खड्डा घेऊन बेलीया आणि मोतीया जातीचा मोगरा नांदेडमध्ये प्रसिद्ध आहे, त्या दोन्ही वाणांची लागवड केली आहे. मोगरा सर्वसाधारण मार्चच्या सुरुवातीला चालू होऊन १५ जूनपर्यंत तोडे चालतात. पावसाळ्यात कळी लाल पडते. त्यामुळे भाव मिळत नाही. उन्हाळ्यात मात्र डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीचे पंचामृताच्या नियमित आठवड्याला फवारण्यांमुळे सुरुवातीस दररोज १० गुंठ्यातून १८० ग्रॅमची ५१ पाकिटे निघतात. नंतर कमी होत होत १५ पाकिटांपर्यंत निघतात. ३ बायांमध्ये तोडणी होते. कळी अवस्थेत रोज तोडावा लागतो. भाव ४० रू. ते १०० - १२० रू. किलो मिळतो. उन्हाळ्यात लग्नसराईत तेजीचे भाव मिळतात. १० गुंठ्यातून वर्षाला ५० हजार रू. उत्पन्न सहज मिळते.
ग्लॅडीएटर व डिव्हाईंडची गुलाबशेती
ग्लॅडीएटर गुलाबाची २।। हजार रोपे ५' x ३' वर लावलेली आहेत. तसेच डिव्हाईन गुलाबाची ही २।। हजार रोपे ६' x ३' वर आहेत.
ग्लॅडीएटरचे फुल आकर्षक घट्ट कळीचे असते. त्यामुळे लग्नसराईत २ ते ३ रू. ला एक फुल जाते तर इतरवेळी १ ते १.२५ रू. भाव सतत मिळतो. फुले वर्षभर चालूच असतात. फक्त लग्नसराई संपल्यानंतर जून महिन्याच्या सुरूवातीस आभाळ आल्यावर झाडांची जमिनीपासून १ फूट उंचीवरून खरड छाटणी करतो. या अवस्थेत अंगठ्याच्या आकाराच्या काड्या छाटल्या जातात. पुढे पाऊस झाला की लगेच नवीन फुटवे जोमाने फुटतात आणि महिन्याभरानी पुन्हा फुले चालू होतात. याची ७०० ते ८०० फुले तोड्याला निघतात.
डिव्हाईनचे फुल ग्लॅडिएटरपेक्षा कमी आकर्षक असते. त्यामुळे लग्नसराईत १ रू. ला तर एरवी ५० ते ६० पैशाला एक फूल जाते. दोन्ही गुलाबांना ठिबक केले आहे.
गुलाब फुले तोडताना दररोज फिरावे लागत असल्याने दोन ओळीमधील जागा कडक होते. त्यामुळे खुरपणी शक्य होत नाही. म्हणून दोन ओळीमध्ये तणनाशक फवारतो. दिवाळीत मोकळे पाणी देऊन वाफश्यावर मजुरांकडून चाळणी करतो.
अॅस्टरची रंगीबेरंगी (गुलाबी, जांभळी, पांढरी) फुले आहेत. रोपे सोरतापवाडी ता. हवेली, जि. पुणे येथिल श्री. दत्ता चौधरी यांच्याकडून ८०० रू./वाफा(५ x ३ फुटाचा) घेतली होती. वाफ्यातून १००० ते १२०० रोपे निघतात. अॅस्टर ४५ दिवसात चालू होते. २ ते २।। महिने फुले चालतात. या फुलांचा सजावटीच्या कामात उपयोग होत असल्याने परवडते.
गलार्डीया अर्धा एकर १८ जून २०१३ ला लावला आहे. बी गावरान घरचेच वापरले. गलार्डीयाची पिवळी फुले ३० ते ४० किलो भावाने अकोल्याला जातात. गलार्डीया ६ महिने चालतो.
शेवंतीच्या काशा शिमग्याला निघतात. उन्हाळ्यात वाफ्यात दाबून सांभाळून ठेवतो. त्या जिवंत राहण्यासाठी आठवड्यातून १-२ वेळा पाणी देतो. जूनमध्ये ३' x २' वर वरंब्यावर एका बाजूला उत्तर - दक्षिण लावतो. या फुलांना सणासुदीच्या काळात म्हणजे महालक्ष्मी, गणपती दिवाळीत भाव चांगला असतो. मात्र आमच्या भागातील जमीन भारी काळी असल्याने या भागातील शेवंती उशीरा म्हणजे दिवाळीत किंवा दिवाळीनंतर चालू होते व १ महिनाच चालते. त्यामुळे सणासुदीचा सिझन सापडला तरच पैसे होतात. अन्यथा वर्षभर शेवंती सांभाळावी लागते. त्यामुळे इतर फुलांच्या मानाने हे पीक परवत नाही म्हणून त्याखालील क्षेत्र कमी करून त्याच्या फक्त २ -३ ओळीच ठेवल्या आहेत.
पारनेर (अहमदनगर) भागतील जमीन शेवंतीला पोषक आहे. येथील मुरमाड जमिनीत शेवंती जूनला लावल्यावर २।। महिन्यात फुले चालू होतात आणि ती २-३ महिने चालतात. त्यामुळे गणपती, महालक्ष्मी, दसरा, दिवाळी यापैकी २-३ सण तर निश्चितच सापडतात आणी त्यांना अधिक भाव मिळतात.
संदर्भ : १) डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीने शेवंतीची फुले उमलून मालात वाढ, श्री. नंदु विठ्ठल भालेकर, पारनेर, जि. अहमदनगर (कृषी विज्ञान सप्टेंबर २००४, पान १८)
२) शिमग्यातील शेवंतीने नवरात्र, दसऱ्यात दिला पैसाच पैसा, श्री. उमेय भगवंत भालेकर, पारनेर, जि. अहमदनगर (कृषी विज्ञान नोव्हेंबर २००४, पान नं. १८)
दरवर्षी ४ एकरातून ४ - ५ लाख
अशाप्रकारे एकूण ४ एकर जमिनीतून वर्षाला फुलशेतीतून डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीने ४ ते ५ लाखाचे उत्पन्न हमखास मिळते.
२ किलो हरभरा बियापासून २।। क्विंटल
डॉ.बावसकर तंत्रज्ञान माझेवडील १५-२० वर्षापासून वापरत आहेत. पुर्वी आम्ही कापूस, हरभरा या पिकांवर हे तंत्रज्ञान वापरत असे. तेव्हा आमच्याकडे फक्त १।। एकर जमीन होती. डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीने या जमिनीतून दरवर्षी दर्जेदार आणि विक्रमी उत्पादन घेत असे. यातून आलेल्या उत्पन्नातूनच २।। एकर जमीन विकत घेतली असून सध्या ४ एकर एकूण क्षेत्र झाले आहे. मागे हरभऱ्याला डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजी वापरले होते. तर २ किलो बियापासून २।। क्विंटल उत्पादन मिळाले होते.
आमची आदर्श फुलशेती पाहून भारत कृषक समाजाचा २०१३ चा 'कृषी गौरव पुरस्कार' जळगाव प्रदर्शनात माझ्या वडीलांना मिळाला.
आमचा स्वत:चा फुले डेकोरेशनचा व्यवसाय आहे. आम्ही कार्यक्रमाचा हॉल, गाड्या सजवतो, फुलांचे बुके, गुच्छ हार बनवितो, या व्यवसायातून आम्ही नावलौकीक मिळवून अकोला जिल्ह्यातून आम्हाला सजावटीच्या ऑर्डर येतात. गेल्यावर्षी नागपूरच्या कार्यक्रमाची ऑर्डर मिळाली होती.
योगीराज महाराज, शेगाव यांचा ११ व १२ ऑगस्ट २०१३ ला प्रवचनाच कार्यक्रम आहे. त्यांची ऑर्डर मिळाली आहे . महाराजांनी गेल्यावर्षीचे आमचे काम पाहून यावर्षी तुम्हीच सजावटीचेक काम करायचे असे सांगितले. यासाठी आज (६ ऑगस्ट २०१३) पुण्याला जरबेऱ्याची फुले घेण्यास आलो आहे. आमच्याकडे जरबेऱ्याचे पीक फारच कमी असल्याने अकोल्याला १ फुल १० रू. ला डेकोरेशनसाठी घ्यावे लागते. तेच येथे आज १५ रू. ला १० फुले मिळाली. या कार्यक्रमासाठी ५ - ६ हजार रू. ची फुले लागतील आणि त्यापासून २५ हजार रू. चे बीज निघते.
गुलाबावरील लाल कोळीसाठी स्प्लेंडर तर भुरीसाठी हार्मोनी
आतापर्यंत या फुलशेतीला फक्त पंचामृत (जर्मिनेटर, थ्राईवर, क्रॉंपशाईनर, राईपनर, प्रोटेक्टंट) च वापरत होतो. तरी यापासून अतिशय दर्जेदार उत्पादन मिळत होते. गुलाबावर लाल कोळीचा प्रादुर्भाव हमखास होतो. त्यासाठी रासायनिक औषधे बाजारातील वापरावी लागत आणि यावर जादा खर्च होत असे. मी कृषी विज्ञान मासिकाचा वर्गणीदार असल्याने नियमित मासिक वाचतो. गेल्या महिन्यातील कृषी विज्ञानमध्ये डॉ.बावसकर टेक्नॉंलॉजीचे लाल कोळीवरील नवीन सेंद्रिय औषध 'स्प्लेंडर' शेतकऱ्यांनी वापरून त्यापासून लालकोळीचे चांगले नियंत्रण झाल्याच्या मुलाखती वाचण्यात आल्यामुळे आता आम्ही लाल कोळीसाठी स्प्लेंडर तसेच गुलाबावरील भुरीसाठी हार्मोनी, फुट वाढीसाठी आणि अधिक कळ्या निघण्यासाठी प्रिझम व फुलांचा दर्जा अधिक सुधारण्यासाठी न्युट्राटोन यापुढे पंचामृतासोबत वापरणार आहे.